I.Q (Entelektüel/Bilişsel Zeka)

Bireyin, yaşamın farklı dönemlerinde hayatın ne olduğunu anlamasını ve öğrenmesini sağlayan zihinsel gelişim süreci olarak tanımlanan I.Q. (Intelligence Quotient), entelektüel veya bilişsel zeka anlamına gelir. 1800'lü yıllarda tanımlanan "zeka" kavramına ek olarak geliştirilen I.Q. testleri ilk olarak 2. Dünya Savaşı ile birlikte hayatımıza girdi. Savaş yıllarında, orduda sınıflandırma yapabilmek amacıyla uygulanmaya başlayan testler, okuma-yazma seviyesini ölçmekten ileri gidemedi.

Bu testleri geliştiren kişi ise Alfred Binet adında bir Fransız psikolog oldu. Bir zekâ testi geliştirmek amacıyla, devlet tarafından görevlendirilen Binet, 1905 yılında, psikiyatrist Theodore Simon ile birlikte çalışarak 30 soruluk bir test geliştirdi. Simon-Binet Testi adı verilen bu test hazırlanırken, temel alınan düşünce, daha az zeki olan bir çocuğun ancak daha küçük yaşlardaki bir çocuğun performansını gösterebileceği idi.

Zamanla geliştirilen, yenilenen ve “IQ= (Zeka Yaşı/Gerçek Yaş)*100” formülü ile ölçülen bu testte, insanların ortalama Zeka Bölümü 100 olarak kabul edilmiştir. Kabaca bir sınıflama yapılacak olursa, 130'un üstündeki IQ değerleri üstün zeka, 70'in altındaki IQ değerleri ise geri zeka olarak nitelendirilir. En çok görülen IQ derecesi ortalamaya karşılık gelen 100'dür. İnsanların %68.3'ü 85 ve 115 arasında ortalamaya yakın bir IQ derecesine sahiptir.

E.Q. (DUYGUSAL ZEKA)

E.Q. (Emotional Quotient) yani duygusal zeka, yeni bir kavram değildir. 1980 yıllarında Howard Gardner, “Çoklu Zeka Teorisi” üzerine yaptığı önemli çalışmalarında sekiz tip ana zekanın varlığından bahsetmiştir. Bu zeka tiplerinden ikisi, duygusal zekanın temelini oluşturmaktadır. Duygusal zeka kavramı ilk olarak Yale Üniversitesi psikoloji profesörlerinden Peter Salovey ve New Hampshire Üniversitesi psikoloji profesörü John Mayer tarafından ortaya çıkarılmıştır.

1995 senesinde bu alanda uzman olan ve Duygusal Zeka’nın gelişmesini sağlayan Daniel Goleman ise, E.Q.’yu, “Kendi duygularımızı anlamak ve pozitif olarak ifade edebilmek olduğu kadar, başkalarının da hislerini anlamak, önemsemek ve duyarlılık göstererek ihtiyaçlarına karşılık verebilmek” olarak nitelemiştir.

“I.Q. sizi işe aldırır, ancak, sizi terfi ettiren E.Q.’dur.” Nancy Gibbs